De fondsenwerversparadox – een praktische wegwijzer

Iedereen die begint aan een cultureel avontuur komt vroeg of laat in aanraking met de fondsenwerversparadox. Deze luidt:

Hoe kan ik een fondsenwerver inhuren en betalen, terwijl ik de fondsenwerver juist nodig heb om de fondsen te werven waarmee ik hem of haar kan betalen?

Deze paradox legt een ongelijke verhouding in de culturele sector bloot. Want wie hebben vaak de financiële middelen om een professionele fondsenwerver in te huren? Dat zijn de structureel gefinancierde kunstgezelschappen: de organisaties die al zijn opgenomen in het culturele bestel en middels de fondsen die ze ontvangen hun financiële positie verder kunnen versterken door het geld dat ze krijgen in te zetten voor meer fondsenwerving.

De beginnend cultureel avonturier wordt geacht zich aan zijn eigen broek uit het moeras op te trekken (afgezien natuurlijk van diegene met een puissant rijke oom die bijspringt). En dat is moeilijk om te doen als je weinig tot geen ervaring hebt met fondsenwerving. Het is een vak apart, dat heel tijdrovend kan zijn en vooral bij complexere projecten om een goede planning vraagt. Iemand die je dan verder kan helpen en je de kortere routes kan tonen is dan een uitkomst.

Maar… hoe betaal je die?

No Cure No Pay

Een oplossing die je vaak ziet is het gebruik van de no cure no pay afspraak met een fondsenwerver. Je spreekt dan af dat de fondsenwerver bij een succesvolle werving een percentage krijgt van de geworven fondsen. Dit lijkt in theorie vaak een mooie oplossing, maar is in de praktijk vaak problematisch.

Ook bij professionele fondsenwervers is niet alle fondsenwerving succesvol en de uitkomst niet altijd te voorspellen. In de meer commerciële fondsenwerving, bijvoorbeeld in het MKB, is het percentage dat een fondsenwerver krijgt vaak zo hoog als 20%. Dat betekent dat wanneer de fondsenwerver 100.000 euro ophaalt, hij of zij 20.000 euro heeft verdiend. Dat is een hoog bedrag, maar de hoogte van het bedrag, het inkomen van de fondsenwerver – moet alle keren dat het niet lukt om een subsidie binnen te halen – kunnen compenseren.

Bij kleinere culturele projecten – waar het op te halen bedrag vaak veel lager is – is het ondoenlijk om als fondsenwerver zo’n hoog percentage te vragen. Het neemt een te grote hap uit het al kleine budget waar een cultureel project vaak mee gemaakt moet worden en het wordt ook vaak niet geaccepteerd door de culturele fondsen waar je aanvraagt.

Als je het percentage gaat verlagen dan kan de fondsenwerver vaak niet meer compenseren voor de keren dat hij of zij niet succesvol is. Het resultaat is dat je dan als fondsenwerver een dusdanig onzeker inkomen hebt dat het niet lang is vol te houden om het op die manier te doen. En niet te vergeten dat ook veel fondsenwervers ook op principiële basis niet no cure no pay willen werken, maar ook gewoon – fair pay – per uur, dag of project betaald willen worden voor het harde werk dat ze in de aanvragen steken.

TIP! Kijk eens rond in je regio. Soms zijn er fondsen voor – jawel – het eenmalig inhuren van een fondsenwerver. Dit soort regelingen worden meestal ingezet door gemeentelijke of provinciale organisaties.

Hybride Afspraak

Is het volledig inhuren van een fondsenwerver te duur? Een andere oplossing is dat je een afspraak maakt om een deel van de fondsenwervingsactiviteiten te betalen, bijvoorbeeld:

• het schrijven van het projectplan en/of
• het opstellen van de begroting en/of
• de fondsenscan en het opstellen van het dekkingsplan.

Daarvoor spreek je een vast bedrag af dat je betaalt uit eigen middelen. Voor het indienen van de fondsen zelf, dus het doen van de individuele aanvragen, spreek je dan een percentage af dat bij een succesvolle fondsenwerving wordt betaald. En zo kun je natuurlijk heel veel verschillende combinaties bedenken, binnen de financiële mogelijkheden die er zijn. Dit vraagt wel van beide kanten een investering, vertrouwen en een goede, vaak intensieve, samenwerking.

DIY

Als startende of kleine avonturier ontkom je er daarom bijna niet aan om veel zelf te doen. Als je serieus aan de slag wilt met het opzetten van culturele en kunstprojecten, dan zul je ook een beetje fondsenwerver moeten worden om succesvol te zijn. Om die reden zijn wij Platform Cultureel Avonturiers ook ooit begonnen, om kunstenaars en culturele organisaties vooral te helpen het zelf te doen en de kennis en kunde voor iedereen binnen handbereik te brengen.

En wil je nou echt graag die fondsenwerving uitbesteden? Zorg er dan voor dat je stichting voldoende mensen / middelen opbouwt voor het uitbesteden van je fondsenwerving. Hop niet van project naar project, maar richt je blik op de horizon. Hoe kan jouw stichting doorlopend functioneren? En als daar bijvoorbeeld meerjarensubsidie voor nodig is, welke stappen moet je dan over de jaren heen zetten?

Maar daarover later meer. Voor nu: happy fundraising!